Ku trzeźwości Narodu
W Polsce żyje duża liczba osób uzależnionych i bardzo duża grupa osób szkodliwie i ryzykownie pijących. Problemem stają się także inne uzależnienie, zwłaszcza w grupie dzieci i młodzieży – podaje Narodowy Program Trzeźwości, który jest odpowiedzią na problemy uzależnień́ w naszej Ojczyźnie.
Narodowy Program Trzeźwości, którego celem jest troska o los wszystkich rodaków dotkniętych nałogami i współuzależnionych został zatwierdzony 13 lutego 2018 roku, w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Powstał również po to, aby chronić młode pokolenie przed zagrożeniami. Ale jak wiadomo, sam program nie rozwiązuje problemu, potrzebne jest działanie i to szeroko zakrojone. Podstawowym sposobem jego realizacji jest m.in. pozyskiwanie autorytetów społecznych, edukacja publiczna, dokonywanie diagnozy stanu problemów alkoholowych, promocja medialna i środowiskowa oraz aktywizacja instytucji i ruchów.
Mówiąc o ruchach, to właśnie Stowarzyszenie Diakonia Ruchu Światło-Życie oraz Krucjata Wyzwolenia Człowieka Diecezji Kaliskiej zorganizowali konferencję poświęconą temu problemowi, której hasłem były słowa: „Ku trzeźwości Narodu – wezwani do działania”.
– Jako członkowie Krucjaty Wyzwolenia Człowieka postanowiliśmy podjąć wezwanie i zorganizować konferencję przybliżającą Narodowy Program Trzeźwości. Takie konferencje są planowane w sześciu diecezjach. Diecezja kaliska jako pierwsza podjęła tę inicjatywę – podkreślił Andrzej Wardeński, akcentując przy tym, że odpowiedzialność za trzeźwość spoczywa nie tylko na rodzinie, ale także samorządach lokalnych i parafiach, a ignorowanie troski o trzeźwość bardzo negatywnie wpływa na życie duchowe, społeczne, polityczne, ekonomiczne i pozycję międzynarodową naszego kraju.
Radość i odpowiedzialność
Całodniowa konferencja odbyła się w sobotę 10 września 2022 r. w auli Akademii Kaliskiej w Kaliszu, na którą przybyło wiele osób zainteresowanych tematem trzeźwości. Podczas konferencji wystąpili znakomici prelegenci zaangażowani w dzieło programu trzeźwości. Na okoliczność spotkania specjalny list wystosował biskup Damian Bryl, który odczytał ks. kan. Marcin Papuziński, kanclerz kaliskiej kurii. „Wyrażam radość z faktu, że w mieście i diecezji św. Józefa, patrona naszej codzienności, została zorganizowana konferencja “Ku trzeźwości Narodu – wezwani do działania”, która jest jedną z form promocji Narodowego Programu Trzeźwości. Godne zauważenia jest to, że tematyka poszczególnych wystąpień ma na celu wsparcie osób i instytucji pracujących na rzecz trzeźwości w naszych małych ojczyznach: parafiach, gminach czy powiatach. Wzajemne wsparcie i współpraca na poziomie lokalnym są kluczem do odważnego podejmowania zadań i skutecznego działania” – napisał biskup kaliski ks. Damian Bryl.
Natomiast biskup Tadeusz Bronakowski, przewodniczący Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych podkreślił, że Narodowy Program Trzeźwości, który stał się podstawą spotkania, ma pokazać, że w Polsce istnieje ogromny kłopot związany z nadużywaniem alkoholu i że ten problem trzeba bardzo szybko rozwiązać. – W programie zapisane są sposoby i odpowiedzialność czterech instytucji: rodziny, Kościoła, samorządu i państwa. Najkrócej moglibyśmy powiedzieć, że rodzina chroni miłością, Kościół prowadzeniem ludzi do Pana Boga, a rząd i samorząd stanowieniem dobrego prawa i skutecznym jego egzekwowaniem. Od rządu i samorządów należy oczekiwać podjęcia działań zmierzających do likwidacji reklamy alkoholu, ograniczenia liczby punktów sprzedaży, ale także stosownej ceny alkoholu, bo alkohol w Polsce jest bardzo tani – podkreślił hierarcha, dodając że dostępność i cena alkoholu bardzo negatywnie wpływają na kondycję polskiej rodziny, a także całego narodu. Rodziny, które chcą zachować troskę o trzeźwość, muszą mieć sprzyjające środowisko, a to powinni zagwarantować ludzie odpowiedzialni za państwo polskie i samorząd – mówił biskup Bronakowski, jeden z prelegentów.
Ekonomia picia
Głównym inicjatorem powstania programu był prof. Krzysztof Wojcieszek, wykładowca Wyższej Szkoły Nauk Społecznych „Pedagogium” w Warszawie i konsultor Zespołu KEP, którego nie mogło zabraknąć na tym spotkaniu. W bardzo ekspresyjny sposób poruszył wiele spraw dotyczących sytuacji w naszym kraju, jeśli chodzi o alkohol, ludzi pijących. Podał szereg statystyk ukazujących skalę problemu. Wskazywał również na ambiwalencję używania alkoholu, czyli na występowanie korzyści i strat z używania napojów alkoholowych.
– Świadomie kładę nacisk na „używanie”, a nie „nadużywanie”, gdyż ambiwalencja występuje począwszy od małych porcji alkoholu. Ryzyko strat rośnie wykładniczo, ale pojawia się od początku konsumpcji – zaznaczył prelegent, wskazując przy tym, granice upijania się, które wynoszą: 40 gramów dla kobiety i 60 gramów dla mężczyzn czystego alkoholu etylowego przy jednej okazji. Dalej prelegent wyjaśnił, że jest to 1,5 litra piwa lub cztery lampki wina oraz zaledwie dwie setki wódki.
– Przy takim spożyciu, zwłaszcza jeśli jest częste, nie da się uniknąć przewagi strat nad korzyściami. Jest to bardzo dobrze zbadane pod względem strat zdrowotnych, jednak problemy alkoholowe są różnorodne – podkreślił prof. Wojcieszek. Mówiąc dalej o ekonomii picia, prelegent wskazywał na fakt, że owszem obrót alkoholem generuje zyski, w tym również dla państwa, to z drugiej strony to samo państwo musi pokrywać przynajmniej część strat ekonomicznych związanych z piciem. – Jednakże ścisłe badania i oceny ekonomiczne wskazują na to, że w ekonomicznym bilansie przeważają straty nad wpływami – podsumował prelegent, którego słuchało się bardzo przyjemnie, a treści, które przekazał, trudno tutaj wszystkie opisać.
Zadania państwa i rodziny
Kolejnym gościem była dr Agnieszka Muzyk, która w swoim wystąpieniu wskazywała na odpowiedzialność samorządu lokalnego za trzeźwość. Zauważyła, że co roku z powodu picia alkoholu na świecie umiera 3,3 mln ludzi. Co oznacza, że co 10 sekund ktoś umiera z powodu alkoholu, a także, że spożywanie alkoholu ma negatywne skutki w przypadku ponad 200 chorób.
W przemówieniu wskazała na zadania samorządu, przy tym na przeszkody, jakie napotykają samorządowcy i liderzy społeczności lokalnych na drodze troski o trzeźwość. Zwróciła uwagę na działania, jakie musi podjąć parlament i rząd, by wesprzeć troskę o trzeźwość oraz jakie działania samorządy i liderzy społeczności lokalnych powinny podejmować, aby te problemy rozwiązywać. Omówiła główne przeszkody w trosce o trzeźwość z perspektywy Narodowego Programu Trzeźwości, jakimi są: reklama alkoholu, dostępność fizyczna alkoholu, dostępność ekonomiczna alkoholu, dostępność kulturowa alkoholu i szereg innych.
Natomiast Bogna Białecka poruszyła temat „Relacje w rodzinie a trzeźwość”. Tutaj prelegentka wskazywała głównie na rodziców, którzy są jak wiadomo pierwszymi wychowawcami dzieci. Cytując prof. Marię Ryś podkreśliła, że czynnikiem najsilniej budującym pozytywne postawy wobec trzeźwości, a także chroniącym przed uzależnieniem zarówno małżonków, jak i dzieci, jest relacja wzajemnej miłości pomiędzy rodzicami i dziećmi. Omówiła zagadnienia dotyczące uzależnienia, czym ono jest, jego mechanizmy i źródła oraz wskazała na funkcje uzależnień, które swoje źródło mają chociażby w samotności, stresie, niepokoju, czy nawet w odpieraniu strachu.
W służbie trzeźwości
Na koniec głos zabrała Dorota Kasprzak, która przedstawiła strategię Krucjaty Wyzwolenia Człowieka w służbie Narodowego Programu Trzeźwości. Wskazała na osiągnięcia KWC, jak i zadania, które stawia sobie krucjata. Są nimi m.in.: opracowanie i złożenie wniosków i wytycznych z uzasadnieniem zmiany uchwały odnośnie sprzedaży artykułów alkoholowych, umożliwienie przeprowadzenia szkoleń dla krucjatowiczów pragnących zaangażować się w pracę gminnych komisjach rozwiązywania problemów alkoholowych, zachęcenie nauczycieli, katechetów, psychologów, terapeutów do szerzenia abstynencji wśród młodzieży i w swoim środowisku oraz szereg innych.
Na konferencję przybyło ponad 150 osób z całej diecezji. Obecni byli przedstawiciele władz samorządowych oraz parlamentarzyści – Jan Mosiński i Tomasz Ławniczak.
Arleta Wencwel
